Gözler ABD ve Avrupa merkez bankalarında

Global hisse piyasaları bu hafta ABD’de açıklanan iş gücü piyasası bilgilerine odaklanmış olsa da, Avrupa’da açıklanan enflasyon dataları de Avrupa Merkez Bankası‘nın (ECB) haftaya alacağı faiz kararı öncesi dikkatleri kısmen üzerinde topladı.

ABD’de tarım dışı istihdam verisi 235 bin formunda gerçekleşerek, 725 binlik piyasa beklentilerinin hayli uzağında kaldı.

Analistler, tarım dışı istihdamın ABD Merkez Bankası‘nın (Fed) para siyasetinde tesirli olması sebebiyle yakından takip edildiğini kaydederek, öngörülerin gerçekleşmemesinin ise Fed’in varlık alımlarının azaltılmasına ait tavrını etkilemesinin beklenmediğini söyledi.

Fed Lideri Jerome Powell ve yetkililerin varlık alımlarının azaltılmasının yıl sonuna kadar başlamasının hakikat olacağına ait yönlendirmelerin geçerliliğini koruduğunu düşündüklerini söz eden analistler, Avrupa’da son yılların en yüksek düzeylerine çıkan enflasyonun ise ECB’nin gelecek haftaki toplantısının ehemmiyetini daha da artırdığını aktardı.

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında delta varyantının yayılımının sürmesi global bazda ekonomileri etkilemeye devam ederken, bu hafta dünya genelinde açıklanan hizmet bölümü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) bilgilerinde kimi ülkelerde daralmaya işaret etti.

Artan belirsizliklerle global hisse piyasalarında hafta boyunca istikamet arayışının hakim olduğu dikkati çekerken, varlık fiyatlarında da karışık bir seyir izlendi.

Kelam konusu gelişmelerle, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 1,3270, düzeyine çıkarken, 2 yıllık tahvil faizi yüzde 0,2040’a geriledi.

ONS ALTIN TARIM DIŞI İSTİHDAM VERİSİYLE YÜKSELDİ

Altının ons fiyatı yükseliş eğilimini üst üste dördüncü haftaya taşırken, bu haftaki yükselişte ABD’de açıklanan tarım dışı istihdam verisinin beklentilerin uzağında kalması tesirli oldu. Bilgi sonrası yaklaşık 15 dolar artan altının ons fiyatı haftayı yüzde 0,55 artışla 1.827 dolardan tamamladı.

Bakırın libresi ekonomik toparlanmaya ait belirsizliklerle dalgalı bir seyir izlemesinin akabinde haftayı evvelki haftalık kapanışın yüzde 0,1 üzerinde 4,27 dolardan kapattı.

Bu hafta gerçekleştirilen Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı birtakım üretici ülkelerden oluşan OPEC+ kümesinin toplantısında, daha evvel belirlenen ağustos-aralık periyodunda günlük petrol üretim kesintilerinin kademeli olarak hafifletilmesi planına devam etme kararı alındığı açıklandı.

Öte yandan İda kasırgasının da tesiriyle yükseliş eğiliminde hareket eden Brent petrolün varil fiyatı haftalık bazda yüzde 1,3 artarak 72,5 dolara yükseldi.

ABD’DE GÖZLER ‘BEJ KİTAP’ RAPORUNDA

ABD’de bu hafta yakından takip edilen iş gücü piyasası istatistikleri sonrası gözler Fed’in açıklayacağı Bej Kitap Raporuna çevrilirken, raporda para siyasetine ait ipuçları aranmaya devam edecek.

Hafta içinde açıklanan bilgilere nazaran ABD’de işsizlik yüzde 5,2’ye gerilerken, hizmet dalı PMI beklentilere paralel 55,1 biçiminde gerçekleşti.

ADP özel bölüm istihdamı verisi de 374 binle piyasa öngörülerinin gerisinde kalırken, tüketici inancı 113,8 ile marttan bu yana en düşük düzeye geriledi.

Analistler, makro ekonomik bilgilerdeki karışık sinyallerin destekleyici siyasetlerin bir mühlet daha uygulamada kalabileceği beklentisiyle riskli varlıklara olan talebi desteklediğini söz etti.

Buna nazaran, S&P 500 endeksi yüzde 0,58 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,55 yükselişle haftalık kapanış rekoru kırarken, Dow Jones endeksi yüzde 0,24 paha kaybetti.

6 Eylül ile başlayan haftanın bilgi takviminde, çarşamba Fed’in Bej Kitap Raporu, perşembe haftalık işsizlik müracaatları ve cuma Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve toptan stoklar dataları takip edilecek. ABD’de piyasalar pazartesi tatil nedeniyle kapalı olacak.

AVRUPA’DA ECB’NİN KARARLARI BEKLENİYOR

Avrupa borsalarında bu hafta artan enflasyon tasasıyla karışık bir seyir izlenirken, ECB’nin bu hafta gerçekleştirilecek para siyaseti toplantısından çıkacak kararlar yatırımcıların gündemine yerleşti.

Bu hafta açıklanan bilgilere nazaran Avro Bölgesi’nde yüzde 3 ile son 10 yılın en yüksek enflasyonun görülmesi, enflasyonist telaşları tekrar piyasaların gündemine taşıdı.

Hafta boyunca ECB yetkililerinin yaptığı açıklamalarda ise ECB’nin enflasyonla uğraş etmekten kaçınmayacağı bildirisi verilirken, varlık alım programlarının kimilerinin uygulamadan kalkabileceğine değinildi.

Öte yandan, milletlerarası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, hafta içinde yaptığı açıklamada ECB’nin faiz oranlarını 2025’e kadar sabit tutmasının, tahvil alımlarının ise en az 2024’e kadar devam etmesinin beklendiğini bildirdi.

Bu hafta açıklanan makroekonomik bilgilerde ise bölge genelinde hizmet dalı PMI dataları kısmen gerileme gösterse de genişleme bölgesinde bulunmaya devam ederken, Almanya’da öncü TÜFE dataları yüzde 3,9’a yükseldi.

Zayıflayan dolar karşısında yükseliş eğilimini ikinci haftaya taşıyan avro/dolar paritesi ise haftayı yüzde 0,7 kıymet yararıyla 1,1879’dan tamamladı.

Bu gelişmelerle, haftalık bazda Almanya’da DAX endeksi yüzde 0,45, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,14 paha kaybederken, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,12 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 0,22 bedel kazandı.

Gelecek hafta, pazartesi Almanya’da fabrika siparişleri, salı Almanya’da sanayi üretimi ve Zew beklenti endeksi ile Avro Bölgesi’nde büyüme, perşembe Almanya’da dış ticaret istikrarı ve ECB’nin faiz kararı ile ECB Lideri Christine Lagarde’ın basın toplantısı, cuma ise Almanya’da TÜFE ve İngiltere’de sanayi üretimi dataları takip edilecek.

Asya’da Kovid-19 ekonomiler üzerindeki tesirini ağustosta artırdı
Asya’da, Kovid-19 salgınında artan hadise sayılarının ekonomik toparlanmaya olumsuz tesiri bu hafta açıklanan makro ekonomik datalarda daha da belirginleşirken, Japonya Başbakanı Suga Yoşihide Kovid-19 salgınında olay sayılarının denetim altına alınamaması sonrası istifa edeceğini duyurdu.

Kovid-19 salgınında delta varyantı en çok Asya ülkelerini etkilemiş görünüyor. Delta varyantıyla artan kısıtlamalar sonrası Asya’da makro ekonomik datalar karışık sinyaller verirken, global ekonomik toparlanmaya ait kaygıları ise güçlendirdi.

Buna karşılık destekleyici siyasetlerin bir müddet daha uygulamada kalacağı beklentisi hisse piyasalarında üst taraflı hareketi destekledi.

Hadiselerin denetim altına alınamaması ise Japonya’da siyaseti etkiledi ve Başbakan Suga’nın vazifesi bırakmasına sebep oldu. Başbakan Suga, düzenlediği basın toplantısında, 29 Eylül’de yapılması planlanan LDP içi liderlik seçimlerine katılmayacağını söyledi.

Öte yandan, bu hafta açıklanan makro ekonomik bilgilere nazaran, Japonya’da sanayi üretimi aylık yüzde 1,5 gerilerken, imalat sanayi PMI 52,7 ve hizmet bölümü PMI 42,9 düzeyinde gerçekleşti.

Çin’de hizmet kesimi PMI 47,5’e gerileyerek daralmaya işaret ederken, imalat sanayi PMI 50,1’le daralma bölgesinin çabucak üzerinde yer aldı.

Bu gelişmelerle, Şanghay bileşik endeksi haftalık bazda yüzde 1,69, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 5,38, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,94 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 5,10 bedel kazandı.

6 Eylül ile başlayan haftanın data takviminde, salı Çin’de dış ticaret istikrarı, çarşamba Japonya’da dış ticaret istikrarı ve büyüme, perşembe Çin’de TÜFE ve ÜFE dataları takip edilecek.

YURT İÇİNDE TÜFE BEKLENTİLERİ AŞTI

Yurt içinde bu hafta büyüme ve TÜFE dataları yatırımcıların odağında bulunurken, TÜFE aylık yüzde 1,12 artışla piyasa öngörülerini geride bıraktı. Haftaya yurt içinde sakin data takvimiyle birlikte gözler ABD ve Avrupa merkez bankalarından gelecek haberlere çevrildi.

Türkiye iktisadı yılın ikinci çeyreğinde baz tesiriyle yüzde 21,7 büyürken, bilginin alt kalemleri de 2021 yılının tamamına ait büyüme beklentilerinin üst taraflı revize edilmesini sağladı.

Ekonomistler, tüketim, yatırım ve ihracat kalemlerinden gelen sinyallerin gelecek devir açısından umut verdiğini söz ederek, 2021 sonunda yüzde 8 ila 9,5 ortasında bir büyüme sayısına erişilebileceğini söyledi.

TÜFE ise ağustosta yıllık bazda yüzde 19,25 artış kaydederek beklentileri geride bırakırken, analistler, enflasyonun kısa vadede yüksek seyrini koruyabileceğini kaydederek, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) para siyasetine ait yönlendirmelerinin değerinin arttığını bildirdi.

Öte yandan, imalat sanayi PMI ağustosta 54,1’e yükselirken, dış ticaret açığı 4,28 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.

Bu gelişmelerle, BIST 100 endeksi haftayı yüzde 0,72 artışla 1.468,67 puandan tamamlarken, hafta içinde son beş ayın en yüksek düzeyi olan 1.484,95 düzeyini test etti.

Dolar/TL ise düşüş eğilimini üst üste dördüncü haftaya taşıyarak, haftalık bazda yüzde 0,35 kıymet kaybıyla 8,3229’a geriledi.

Gelecek hafta yurt içinde, salı hazine nakit istikrarı ve cuma işsizlik dataları takip edilecek.

Bir önceki yazımız olan Finansal Okuryazarlık Zirvesi düzenlendi başlıklı makalemizde Bi̇lgi̇, borsa ve Doğru hakkında bilgiler verilmektedir.